Szczękościsk

Szczękościsk to poważna dolegliwość, która utrudnia, a czasem nawet kompletnie uniemożliwia, otwarcie jamy ustnej. Ilość przyczyn stojąca za tym schorzeniem jest naprawdę spora, przez co może ono dosięgnąć każdego, bez względu na wiek. A ponieważ szczękościsk wiąże się z czasem z ropniem lub nawet nowotworem, nie jest to dolegliwość, którą powinno się ignorować. Samo schorzenie polega na zaburzeniu pracy mięśni stawu skroniowo-żuchwowego (mięśni skrzydłowych, mięśnia żwacza, mięśnia skroniowego), w których występują skurcze. Objaw może być łagodny i przemijający lub bardzo poważny, wymagający opieki medycznej. Z tego też powodu, szczękościsk należy do grupy tych schorzeń, które wymuszają na specjaliście postawienie jak najdokładniejszej diagnozy. Warto tu też nadmienić, że sam szczękościsk nie jest chorobą, a jedynie objawem pewnej większej przypadłości. Dlatego też nie leczymy samego problemu, a jego ukrytą przyczynę.

Przyczyny

Padaczka
Ropień/udar mózgu
Zaburzone wyrzynanie się zębów
Choroby i schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego
Powikłania po ekstrakcji zębów
Tężec
Ropień migdałka gardłowego
Stan zapalny gardła
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Tężec
Tężyczka
Ataki histerii
Promienica
Amfetamina i inne narkotyki
Nowotwór ośrodkowego układu nerwowego
Zębopochodne zapalenie okostnej
Ropowica dna jamy ustnej
Bruksizm, czyli patologiczne zgrzytanie zębami

Objawy szczękościsku

Głównym objawem szczękościsku jest, jak sami pewnie zgadniecie, trudność w otwieraniu ust. Sprawia ona, że tak proste czynności, jak ziewanie, mówienie lub jedzenie stają się bardzo trudne dla chorego. W zależności od przyczyny szczękościsku, głównemu objawowi będą też towarzyszyć objawy poboczne. Na przykład, jeśli odpowiada za niego stan zapalny gardła, wówczas będziemy też musieli męczyć się z anginą i chrypką. Gardło staje się zaczerwienione, może nas boleć głowa, nierzadko pojawia się też gorączka oraz ból ucha. W przypadku bardzo poważnych stanów, takich jak uszkodzenie stawu skroniowo żuchwowego, możemy słyszeć trzeszczenie żuchwy oraz poczuć, że jej przemieszczanie się nie przebiega w sposób prawidłowy. Z czasem słyszalna staje się też zmiana barwy głosu.

Jeżeli w okolicach gardła i migdałków doszło do nagromadzenia się znacznych ilości ropy, szczękościskowi towarzyszyć też będzie nieprzyjemny ropień okołomigdałkowy. Z kolei pacjenci z dysfunkcjami skroniowo-żuchwowymi mogą się uskarżać na bóle głowy i karku oraz nadmierne zgrzytanie zębami, spowodowane stresem.

Diagnoza i leczenie szczękościsku

Zacznijmy od diagnozy. Zauważenie tego, że pacjent nie jest w stanie otworzyć ust lub ich zamknąć stanowiłoby problem chyba tylko dla stomatologów ze wzrokiem godnym Steviego Wondera. Problemem jest tu ustalenie, co dokładnie spowodowało szczękościsk. Nie istnieją bowiem tabletki ani zastrzyki, które leczą ten objaw. Jeśli nie poznamy i nie wyleczymy schorzenia powodującego szczękościsk, prawidłowe leczenie będzie praktycznie niemożliwe.

Sam szczękościsk, jak zauważyliście na długiej liście powyżej, może pochodzić od wielu przypadłości. Dlatego też, aby móc określić czy stoi za nim nowotwór lub stan zapalny gardła, musimy zacząć od wywiadu z pacjentem, w celu ustalenia wstępnego planu leczenia. Następnie przechodzimy do konkretnych procedur, zależnie od naszych podejrzeń.

Zabieg EEG przeprowadza się w celu sprawdzenia, czy za szczękościskiem nie stoi padaczka. Badanie laryngologiczne pozwoli nam ocenić, czy nie pacjent zmaga się z urazami lub stanami zapalnymi. Leczenie stomatologiczne pozwoli wykryć, czy za szczękościsk nie odpowiada przypadkiem stan zapalny zęba. Z kolei badania obrazowe, na przykład tomografia, rezonans magnetyczny lub badanie RTG, pozwalają wykryć ewentualne ropnie lub guzy mózgu oraz defekty stawu skroniowo-żuchwowego. Leczenie laboratoryjne również staje się nieocenioną pomocą podczas diagnozy, jeśli u pacjenta podejrzewa się stan zapalny. Dopiero wtedy, gdy będziemy pewni postawionej przez nas diagnozy, będziemy mogli skierować pacjenta na konkretne leczenie.

Tym samym przechodzimy do kwestii zwalczania szczękościsku. Wiemy już co go spowodowało, pozostaje zatem usunąć przyczynę. Jeżeli za objawem stoją bakterie, wirusy lub grzyby, należy przepisać choremu odpowiednie leki, mające na celu pozbycie się drobnoustrojów. Jeżeli za szczękościskiem stały chore zęby, konieczne jest właściwe leczenie stomatologiczne.

Jeżeli objaw wystąpił z powodu zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego, należy wykonać dla pacjenta specjalne szyny, przypominające nieco te relaksacyjne, którymi leczymy bruksizm. Należy założyć je na około 8 godzin dziennie, co pozwoli na redukcję bólu oraz poprawę ruchomości stawów, wraz z ich rozkurczem. Szyna rozmieszcza bowiem odpowiednio zęby i powierzchnie stawowe, co uniemożliwia ich zacisk i napięcie mięśni.

W przypadku bardzo poważnych schorzeń, takich jak nowotwory mózgu, pacjent musi bezzwłocznie trafić na oddział neurochirurgiczny. Konieczna może być też chemioterapia i inne zabiegi, które przeciwdziałają dalszemu rozwojowi choroby.