Odwapnienie zębów to pierwsza oznaka rozwijającej się próchnicy i nie możemy jej lekceważyć. Charakteryzuje się białymi plamkami na powierzchni szkliwa, które z czasem stają się ciemniejsze. Jakie są przyczyny i objawy odwapnienia zębów? W jaki sposób możemy zapobiegać tej dolegliwości? Na czym polega leczenie odwapnienia? Zachęcamy do lektury naszego artykułu.
Przyczyny odwapnienia zębów
Odwapnienie zębów polega na demineralizacji szkliwa, czyli utracie wapnia oraz innych składników mineralnych, a to z powodu wzmożonej wymiany jonów, do której przyczyniają się cukry i kwasy pochodzące z pożywienia oraz kwasy wytwarzane z bakterii. Najczęściej pojawiające się przyczyny odwapnienia zębów to:
- spożywanie produktów i posiłków bogatych w duże ilości węglowodanów
- noszenie aparatów ortodontycznych, które utrudniają usuwanie osadów z zębów
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej, czyli zbyt rzadkie lub niedokładne szczotkowanie zębów oraz oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych, co sprzyja rozwojowi płytki nazębnej.
Objawy odwapnienia zębów
Objawy odwapnienia zębów są charakterystyczne i trudno pomylić je z inną dolegliwością. Na początku możemy zaobserwować białe plamki, które występują najczęściej w miejscach, gdzie gromadzą się spore ilości płytki nazębnej, która składa się ze śliny, resztek pokarmowych oraz z bakterii. Choć szkliwo jest najtwardszą tkanką w organizmie człowieka, odporną na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne, to czasami narażone jest na działanie czynników, które mogą je osłabić.
W kolejnym etapie odwapnienia na zębach zaczynają pobierać różne substancje pochodzące
z pożywienia i w konsekwencji tego białe plamy stają się ciemniejsze. Temu zjawisku towarzyszą również ubytki próchnicze, które sięgają głębszych warstw zęba. Odwapnienia niekiedy bywają bolesne, gdyż stopniowo odkrywane są połączenia unerwiające ząb. Wówczas mamy do czynienia z wrażliwością na dotyk, ciepło, zimno, a także na wiatr.
Odwapnienie zębów u dzieci
Demineralizacja szkliwa może dotyczyć osób w każdym wieku. Proces ten może rozpocząć się tuż po pojawieniu się pierwszych mleczaków w jamie ustnej. Odwapnienie jest powszechnym problemem u dzieci z kilku powodów. Po pierwsze – mleczaki są słabiej zmineralizowane, ich warstwa jest cieńsza, czyli bardziej podatna na uszkodzenia. Po drugie – wiele posiłków i napojów spożywanych przez najmłodszych to źródła cukrów, które sprzyjają gromadzeniu się płytki nazębnej. W sokach, owocach i słodyczach znajdują się cukry proste – glukoza, fruktoza i sacharoza. Po trzecie – utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej naszej pociechy nie jest takie łatwe, gdyż dzieci często myją zęby niezbyt dokładnie, chaotycznie oraz pobieżnie.
Odwapnienie zębów po aparacie
Odwapnienia zębów mogą występować również u osób noszących aparaty ortodontyczne. Pojawiają się jako obwódki wokół zamków aparatu oraz półksiężycowe plamy w okolicach dziąseł. W takim przypadku demineralizacja szkliwa to bardzo szybki proces. Pierwsze objawy mogą być widoczne już po czterech tygodniach od założenia aparatu.
W miejscach trudno dostępnych, jak zamki, łuki i ligatury aparatu ortodontycznego, tworzy się płytka nazębna, a następnie pojawiają się ubytki próchnicze. Każdy użytkownik aparatu powinien dbać o niego w należyty sposób, a także kontrolować stan swojego uzębienia u stomatologa. Na wizytę do jego gabinetu warto udać się także po zakończeniu leczenia ortodontycznego.
Pasta na odwapnione zęby
Jednym z elementów walki z białymi plamami na zębach jest stosowanie pasty na odwapnienia. Tego typu środki zawierają duże ilości fluoru, który wzmacnia szkliwo oraz łagodzi reakcję na ciepło i zimno. Pasta na odwapnienia zębów jest preparatem, który powstrzyma postępującą demineralizację, jednak nie przywróci idealnego stanu uzębienia.
Jak usunąć odwapnienia?
Jeśli remineralizacja za pomocą pasty na odwapnienie nie przynosi zamierzonych efektów, należy udać się na wizytę do stomatologa w celu wykonania zabiegu z użyciem fluoru o dużym stężeniu. Celem w takim przypadku jest powstrzymanie rozpoczętych procesów i wzmocnienie szkliwa. Białe plamy mogą nie zniknąć, ale staną się mniej widoczne. Odwapnienie zębów to przypadłość, której lepiej zapobiegać, niż ją leczyć. Skuteczne działania profilaktyczne to:
- regularne kontrole w gabinecie stomatologicznym, przynajmniej dwa razy w roku
- ograniczenie spożywania produktów słodkich, kwaśnych, lepkich oraz silnie przywierających do zębów
- szczotkowanie zębów przynajmniej dwa razy dziennie, najlepiej pół godziny po posiłku, przy zastosowaniu pasty z fluorem w razie pojawienia się białych plam.
