Lakowanie zębów

Lakowanie zębów to profilaktyczny zabieg, mający na celu zabezpieczyć zęby przed zmianami próchniczymi. Próchnica jest chorobą bakteryjną, którą można się zarazić. Prowadzi do powstania ubytków w zębach, które wpływają na to, jak gryziemy i przeżuwamy pokarm. By tego uniknąć bruzdy zębów zostają wypełnione tzw. lakiem, czyli materiałem, mającym na celu wzmocnienie ich naturalnej ochrony dzięki temu, że zawiera jony fluoru. Jest to ważne, ponieważ to właśnie w tych bruzdach zbierają się bakterie, odpowiedzialne za rozwój próchnicy, a co za tym idzie, ból i utratę zębów. Próchnica najczęściej zaczyna się w zębach trzonowych, które nie mają płaskiej, jednolitej powierzchni. Wielu z Was zapewne zastanawia się, czy zabieg ten jest w ogóle wart świeczki i wydanych nań pieniędzy.

Jak wygląda zabieg lakowania?

Według badań, aż 90% dzieci w naszym kraju cierpi na próchnicę. Sprawa jest bardzo poważna. Część dzieciaków w bardzo młodym wieku utraciła już któryś z zębów stałych. W walce z tym problemem pomóc może właśnie opisywany tu zabieg. W bruzdy zębów wprowadza się lak z jonami fluoru, mający na celu wzmocnienie ich struktury na poziomie mikroskopijnym. Sam zabieg jest krótki i bezbolesny. A ponieważ dzieci lubią łączyć wszystko z zabawą, każdy mały pacjent ma prawo dobrać sobie kolor laku (substancji uszczelniającej na bazie żywic).

Warto zaznaczyć, że powierzchnia żująca zębów trzonowych , zarówno mlecznych, jak i stałych, nie jest jednolita. Występują na nich liczne bruzdy, szczeliny i zagłębienia. Mimo prawidłowej higieny jamy ustnej, doczyszczenie tych przestrzeni nie jest niestety zadaniem łatwym. Wszystkie te miejsca zostały nazwane miejscami retencji płytki nazębnej. Jak już mówiliśmy, to właśnie tam zaczyna się zazwyczaj próchnica.

Najbardziej narażone na wystąpienie procesu próchnicotwórczego są pierwsze zęby trzonowe stałe. Z racji, że czasowo się wyrzynają, zostają pozbawione naturalnej drogi oczyszczania. Zachodzi ono wtedy kiedy zęby górne i dolne wchodzą ze sobą w kontakt. Musimy mieć świadomość, że wyrzynanie ich zachodzi około 6-7 roku życia. To jedne z pierwszych pojawiających się zębów stałych. Zwykła szczoteczka, nawet najlepiej używana, może nie poradzić sobie z czyszczeniem. Znacznie większą szansę powodzenia w usuwaniu bakterii z powierzchni zębów mamy, kiedy stosujemy szczoteczkę elektryczną.

Na samym początku, ząb należy oczyścić za pomocą szczoteczki na mikrosilniczku. Jej działanie jest praktycznie takie samo, jak w przypadku szczoteczki elektrycznej. Następnie, na zęby naniesiony zostaje żelowy wytrawiacz (najczęściej roztwór kwasu fosforowego), dzięki któremu wykorzystany w zabiegu materiał łatwiej przylega do powierzchni zęba. Po krótkiej chwili, która w wypadku zębów stałych trwa 30-90 sekund, a w zębach mlecznych trochę dłużej, wytrawiacz zostaje wypłukany wodą, zaś my oczyszczamy ząb pacjenta.

Suchość jest tu zresztą słowem-kluczem. Mokry, wilgotny ząb nie pozwala bowiem na prawidłowe rozprowadzenie laku. W celu dokładnego osuszenia zęba, wykorzystujemy delikatne wałeczki ligniny, które pochłaniają ślinę. Następnie na bruzdy i powierzchnię żującą zostaje naniesiona cienka warstwa laku o płynnej konsystencji, co ułatwia jego dokładne rozprowadzenie po powierzchni zęba. Naniesiony lak jest następnie osuszany specjalną lampą. Po jego wyschnięciu, dentysta musi jeszcze sprawdzić, czy nie powoduje on problemu ze zgryzem. Jeśli wszystko jest w porządku, zabieg zostaje uznany za zakończony.

Może zostać nam zaproponowany zabieg lakowania poszerzonego. Jest stosowany wtedy, kiedy zęby posiadają niewielkie ubytki próchnicze. Polega na tym, że na samym początku usuwa się chorobowo zmienione tkanki za pomocą wiertła. Potem zabieg wygląda tak jak przy zwykłym lakowaniu. Nakłada się wytrawiacz, lak oraz naświetla się ząb za pomocą lampy.

Po tym jak zabieg zostanie wykonany, należy zgłaszać się na regularne kontrole stomatologiczne. Najlepiej jest robić to co około pół roku. Chyba, że czujemy, że coś niedobrego dzieje się wewnątrz naszej jamy ustnej. Jednak najczęściej nie jesteśmy w stanie sami uchwycić ten moment. Podczas kontroli stomatologicznej lekarz dentysta sprawdza, czy nie doszło do utraty laku. Jeśli zauważy, że coś takiego ma miejsce, uzupełnia ubytki.

Kiedy powinniśmy udać się na lakowanie?

Lakowanie najlepiej jest przeprowadzić zaraz po tym, jak wyrżną się zęby stałe, czyli w wieku 6-8 lat. Wraz z wyżynaniem się kolejnych zębów, należy udawać się na kolejne wizyty kontrolne i lakować także je. Ponieważ lakowanie zabezpiecza ząb przed próchnicą, nie musimy się później obawiać czarnych punkcików, pojawiających się na jego powierzchni. Szczególnie istotne jest lakowanie trzonowców. Musimy jednak mieć świadomość, że zabiegu nie można wykonać na zębach, na których widać choćby pierwsze oznaki próchnicy.

Pamiętajmy przy tym, że do ósmego roku życia, lakowanie jest zabiegiem refundowanym przez NFZ, dzięki czemu możemy zabezpieczyć zęby dziecka za darmo. Refundacja dotyczy jednak tylko i wyłącznie pierwszych trzonowców. Jeśli zatem zależy nam, by dzieci uchronić przed wystąpieniem próchnicy nie tylko na pierwszych zębach trzonowych, ale na całym uzębieniu, powinniśmy udać się do stomatologa prywatnie i zapłacić za zabieg.

Czy lakowanie zębów zapobiega powstawaniu próchnicy?

Wiele osób zapewne zastanawia się nad tym, czy lakowanie zębów jest zabiegiem, który opłaca się wykonać. Zostało potwierdzone, że jako działanie profilaktyczne zwiększa prawdopodobieństwo, że nie wystąpi próchnica zębów stałych aż o około 90%. Co do lakowania zębów mlecznych, to nie prezentuje ona tak dobrze, jednak wciąż zapewnia o około 65% ochrony więcej. Z czego wynikają różnice? Przede wszystkim z tego, że szkliwo zębów mlecznych jest bardziej zmineralizowane. Oznacza to większą twardość i odporność na wytrawianie niż ta, jaką mają zęby stałe. Poza tym małym dzieciom trudniej jest wykonać zabieg. Wynika to ze słabszej współpracy z pacjentem. Może to mieć wpływ na mniej dokładne lakowanie zębów, co przekłada się na nie tak dobrą ochronę.

Chcąc zachować zdrowie jamy ustnej trzeba stosować się do kilku zasad i wykonywać działania profilaktyczne. Należą do nich przede wszystkim codzienne mycie zębów. To ważne, by pilnować dziecko, by nie zaniedbywało tej czynności. Od małego trzeba zaszczepiać w pociechach poczucie obowiązku. Dzięki temu w przyszłości nie będą miały problemów z dbaniem o zęby.

Jeśli maluch buntuje się przeciwko myciu zębów, możemy robić to razem z nim. W końcu dzieci naśladują dorosłych. Może się jednak zdarzyć, że i to nie pomaga. W takich sytuacjach warto zainwestować w szczoteczkę elektryczną, która posiada kilka dodatkowych funkcji, postrzeganych przez dzieci jako bardzo atrakcyjne. Urządzenie może wygrywać melodyjki lub oferować możliwość połączenia ze sprzętem mobilnym poprzez aplikację Bluetooth. Takie mycie zębów staje się zabawą, którą chętnie podejmują maluchy.

Mimo, ze koszt wykonania zabiegu lakowania jednego zęba sięga kilkudziesięciu złotych, okazuje się, że w dalszej perspektywie naprawdę się opłaca. Oszczędzamy te pieniądze na leczeniu.

Nie mylić z innymi zabiegami!

Ze względu na podobne nazwy, wiele osób myli lakowanie z lapisowaniem lub lakierowaniem. Zabiegi te nie mają jednak ze sobą nic wspólnego. Lakowanie, już pisaliśmy, polega na tym, że powierzchnie zębów zostają zabezpieczone za pomocą specjalnego materiału (laku). Dzięki temu uzębienia nie dotknie próchnica. Z kolei lakierowanie polega na pokryciu całej powierzchni zęba preparatem o wysokim stężeniu fluoru, co wzmacnia strukturę szkliwa.

Dzięki takiemu zabiegowi, ząb staje się odporniejszy na spadki pH w jamie ustnej, które ma miejsce po zjedzeniu posiłku. Tak założony preparat tworzy cienką osłonkę. Po upływie kilkunastu godzin zostaje ona wypłukana. Natomiast lapisowanie to zabieg polegający na zatrzymaniu rozwoju próchnicy, najczęściej za pomocą azotanu srebra. Po takim zabiegu, zęby zostają przebarwione na czarny kolor, przez co należy je rozjaśniać za pomocą licówek.