Coraz większą ilość zabiegów stomatologicznych przeprowadza się izolując od leczonego zęba ślinę. Korzyści wynikających z takiego postępowania jest wiele, jednak do głównych należy zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu zabiegu. Obecnie podlegający terapii ząb separuje się od wilgoci najczęściej w trakcie leczenia kanałowego, ale zdarza się to także podczas leczenia próchnicy, jak i wypełniania ubytków. Specjalny ślinochron izolujący ślinę od zęba nazywamy koferdamem.
Koferdam zbudowany jest z cienkiej, zazwyczaj lateksowej gumy. Właśnie w niej tuż przed zabiegiem dentysta wycina otwór, przez który podlegający terapii ząb przechodzi na drugą stronę. Koferdam doskonale zastępuje podczas zabiegu wałeczki ligniny, pozwala zwiększyć higienę oraz komfort operacji, a także skraca jej czas – wszystko dlatego, że w przeciwieństwie do wałeczków ligniny, nie wymaga regularnego osuszania pola operacyjnego.
Z czego zbudowany jest koferdam?
Jak wspomniano wcześniej, koferdam składa się głównie z cienkiego płata gumy, przy czym najczęściej mamy do czynienia z płatami wykonanymi z lateksu. Mogą mieć one różną grubość, kolor, a nawet zapach – czasem specjalista, na specjalne życzenie pacjenta, stosuje gumy o przyjemnym zapachu mięty czy wanilii. Tego typu działanie pozwala jeszcze bardziej zwiększyć komfort zabiegu, sprawić, że staje się on dla pacjenta dużo znośniejszy.
Grubość koferdamu lekarz dobiera indywidualnie do każdego pacjenta. Czym jest on cieńszy, tym łatwiej się go nakłada, jednak należy mieć na uwadze, że cienki ślinochron słabiej uszczelnia zęby. Co do koloru koferdamu – najczęściej jest on zielony lub niebieski, ale czasem można spotkać także ślinochrony w jasnych bądź ciemnych barwach.
W przypadku, gdy pacjent jest uczulony na lateks, przed zabiegiem powinien bezwzględnie poinformować o tym lekarza – ten zastosuje wówczas rękawiczki i gumę do koferdamu bez dodatku tego tworzywa.
W jaki sposób zakłada się koferdam?
Przed założeniem koferdamu, konieczne jest wykonanie otworu w gumie przy użyciu specjalnego dziurkacza. Wielkość otworu jest oczywiście zależna od gabarytów leczonego zęba, reguluje się ją tak, by jak najlepiej odpowiadała jego powierzchni. Po wycięciu odpowiednio dużego otworu, konieczne jest jeszcze dopasowanie klamry, która będzie stabilizowała koferdam na zębie. Do wyboru mamy dwa rodzaje klamer: ze skrzydełkami bądź bez skrzydełek. Ich nazwy bezpośrednio odnoszą się do budowy – pierwsze posiadają wystające elementy, drugie nie.
W zależności od rodzaju zabiegu, guma koferdamu może być nakładana na jeden lub kilka zębów. Po nałożeniu jej na uzębienie, rozpina się ją na specjalnej ramce, tworząc w ten sposób specjalny „parawan”, które oddziela pole pracy lekarza od pozostałej części jamy ustnej pacjenta. Tego typu działanie zapewnia specjaliście jeszcze lepszy przegląd sytuacji, zaś niewątpliwą korzyść dla pacjenta stanowi brak konieczności używania w trakcie zabiegu wałeczków ligniny, które posiadają nieprzyjemny, chemiczny smak, oraz dla wielu wiążą się z dodatkowym dyskomfortem.
Korzyści wynikające ze stosowania koferdamu
Według zaleceń Europejskiego Stowarzyszenia Endodoncji (European Society of Endodontology), leczenie kanałowe powinno się odbywać wyłącznie z wykorzystaniem koferdamu. Mimo to, jak pokazują badania, wciąż niewielki odsetek stomatologów korzysta z tego ślinochronu, co na pewno może niepokoić. Aby uświadomić zarówno wielu dentystom, jak i pacjentom, jak istotne znaczenie podczas zabiegów stomatologicznych ma koferdam, poniżej wymieniono wszystkie wynikające z jego użycia zalety:
- zwiększone bezpieczeństwo pracy (koferdam zabezpiecza tkanki miękkie pacjenta przed zranieniem czy oparzeniem którymś ze środków chemicznych stosowanych podczas zabiegu, eliminuje też ryzyko ewentualnego połknięcia narzędzia stomatologicznego),
- jeszcze lepsze odizolowanie leczonego zęba od wilgoci (ślina może zanieczyszczać pole zabiegowe, brak wilgoci umożliwia też założenie trwalszego wypełnienia),
- zwiększony komfort pacjenta (podczas zabiegu z użyciem koferdamu osoba leczona może swobodnie przełykać ślinę, przyrząd nie zaburza też oddychania),
- znacznie większy komfort pracy lekarza (koferdam sprawia, że pole zabiegowe jest dla dentysty jeszcze lepiej widoczne, odsuwa język i policzki, dzięki niemu lusterko podczas operacji nie paruje, co bezpośrednio przekłada się na krótszy czas zabiegu).
