Zdarzyło Ci się leczyć ubytki zębowe w gabinecie stomatologicznym? Pomimo że starasz się właściwie odżywiać, w Twoich zębach często pojawiają się dziury? Można powiedzieć, że współcześnie panuje prawdziwa epidemia próchnicy. Niektórzy mają jednak na tę chorobę większą odporność, inni mniejszą. Powstawanie ubytków jest uzależnione od kilku czynników, nie tylko stylu życia. Przeczytaj poniższy tekst i przekonaj się, jakie elementy budują Twoją odporność na próchnicę.
Jak zidentyfikować próchnicę?
Próchnica nie jest trudna do rozpoznania. Charakteryzują ją ubytki w zębach, czyli ciemne plamki, które można dostrzec na zaatakowanym przez chorobę uzębieniu. Popularne „dziury w zębach” rozwijają się latami, a ich powstawanie uwarunkowane jest nałożeniem się na siebie kilku czynników. Aby próchnica mogła się rozwinąć, konieczne jest zaleganie w jamie ustnej płytki nazębnej i cukrów, które stanowią dla próchniczych bakterii najlepszą pożywkę.
Jeśli w jamie ustnej wytworzone jest przyjazne dla próchnicy środowisko, z biegiem czasu szkodliwe drobnoustroje zaczynają penetrować strukturę zęba. W ten sposób w uzębieniu pojawiają się ubytki. W takiej sytuacji należy podjąć jak najszybsze leczenie, ponieważ zignorowana próchnica wyrządza w jamie ustnej coraz większe szkody, w konsekwencji mogąc prowadzić nawet do wypadnięcia zębów.
Od czego zależy odporność na próchnicę?
Użytkownicy, którzy pragną zapobiec rozwojowi próchnicy, zazwyczaj po prostu rezygnują ze słodyczy. Takie zachowanie rzeczywiście znacznie ogranicza ryzyko pojawienia się ubytków zębowych, jednak nie wyklucza go całkowicie. Rozwój próchnicy jest bowiem uzależniony od większej liczby czynników. Co więcej, na niektóre z nich nie mamy wpływu. Odporność na próchnicę warunkują:
- geny – to właśnie jeden z tych czynników, na które nie mamy wpływu, a które mają bardzo istotny wpływ na odporność na próchnicę. Choroba ta znacznie częściej będzie się rozwijała u osób cierpiących na przykład na wrodzony niedorozwój szkliwa czy wady zgryzu. Spore znaczenie ma tu także rodzaj powierzchni żujących zębów, jakimi obdarowała nas natura – osoby z głębokimi bruzdami w kieszeniach dziąsłowych mają zazwyczaj większy problem ze skutecznym usuwaniem osadu nazębnego. Mniejszą odpornością na próchnicę charakteryzują się także zęby mleczne, gdyż nie są one jeszcze odpowiednio nasycone minerałami;
- odporność organizmu – im wyższa, tym skuteczniej organizm jest w stanie odpierać ataki szkodliwych bakterii. Zaburzona odporność organizmu występuje głównie u osób z chorobami ogólnoustrojowymi;
- szkodliwe nawyki – mamy tu na myśli zarówno niewłaściwe dbanie o higienę jamy ustnej (zbyt rzadkie czy za krótkie mycie, szczotkowanie zębów nieodpowiednią techniką), jak i bogatą w cukry dietę (częste spożywanie słodyczy, gazowanych napojów, etc.) oraz wszelkie źle wpływające na kondycję zębów zachowania (gryzienie ołówków, obgryzanie paznokci, bruksizm);
- właściwości śliny – za jej sprawą możliwe jest wypłukiwanie z jamy ustnej bakterii, a także normalizowanie pH jamy ustnej. Osoby, które cierpią na kserostomię (niedobory śliny w jamie ustnej), wykazują więc naturalnie większą skłonność do odkładania się próchniczych bakterii;
- niepełnosprawność – kłopot może stanowić zarówno niedorozwój fizyczny, jak i intelektualny. Osoby ograniczone umysłowo bądź ruchowo zazwyczaj nie myją dokładnie jamy ustnej, co skutkuje pojawianiem się zmian próchniczych.
Co zrobić, aby zminimalizować ryzyko próchnicy?
Ludzie ze zmniejszoną odpornością na próchnicę nie są bezradni. Na szczęście samemu możemy zrobić naprawdę wiele, by w zębach nie pojawiały się ubytki. Najważniejsza w profilaktyce przed zmianami próchniczymi jest sumienna pielęgnacja jamy ustnej. Mycie zębów przynajmniej dwa razy dziennie, korzystanie z nitek dentystyczny i płynów do płukania ust – to wszystko powinno być codzienną rutyną każdego, komu zależy na zdrowych, pozbawionych ubytków zębach.
Jeśli chcesz skutecznie walczyć z próchnicą, musisz też zadbać o właściwą dietę. Warto wyeliminować z jadłospisu słodycze, ewentualnie ograniczyć ich spożywanie do minimum. Podobnie ma się sprawa z napojami słodkimi i gazowanymi, które powinno się pić co najwyżej sporadycznie, wyłącznie przez słomkę. W profilaktyce przed próchnicą nie należy zapominać także o regularnym odwiedzaniu stomatologa. Na wizyty kontrolne do specjalisty zaleca się uczęszczać przynajmniej dwa razy do roku.
Oczywiście nie wszystkie czynniki mające wpływ na rozwój próchnicy jesteśmy w stanie wyeliminować, jednak dzięki zadbaniu o pielęgnację jamy ustnej, właściwej diecie i uczęszczaniu na wizyty kontrolne do dentysty, ryzyko pojawiania się próchniczych zmian staje się znacznie mniejsze.
