Do ubytków dochodzi najczęściej na skutek próchnicy oraz urazów mechanicznych. Wypełnia się je po to, by odbudować utracone tkanki, i tym samym przywrócić uzębieniu właściwą wielkość, kolor oraz kształt. Wraz z rozwojem medycyny stomatolodzy stosują do wypełniania materiały coraz lepszej jakości, jednak mimo to zdarza się, że plomby nam wypadają. Dlaczego tak się dzieje i co wpływa na „żywotność” naszych wypełnień?
Wypełnienia to wszystkie elementy, które pozwalają odtworzyć anatomiczną budowę danego, naruszonego w wyniku powstania ubytków zęba. Mogą być one wytwarzane z bardzo różnych materiałów, które pacjent dobiera w porozumieniu z lekarzem. Oczywiście, czym droższe wypełnienie, tym większa jego trwałość i zdolność estetycznego dopasowania się do uzębienia.
Jakie wyróżniamy rodzaje wypełnień?
Obecnie stomatolodzy są nam w stanie zaproponować kilka różnych rodzajów wypełnień, które różnią się od siebie trwałością, zastosowanym materiałem, oraz oczywiście ceną. Zaliczamy do nich wypełnienia:
- Amalgamatowe – to najstarsze znane w stomatologii zachowawczej wypełnienia. Są stopem rtęci połączonym z kilkoma innymi metalami, i uchodzą za trwałe oraz nieścieralne. Stosuje się je najczęściej w leczeniu ubytków zębów bocznych bądź niewidocznych ubytków przyszyjkowych, ponieważ mają srebrno-szarą barwę i wyróżniają się na tle zębów, co może powodować dyskomfort. Ich podstawowym minusem jest duże przewodnictwo cieplne, które może prowadzić do okresowego bólu występującego podczas jedzenia. Są finansowane w ramach NFZ, a zatem darmowe.
- Kompozytowe – to z kolei najczęściej stosowane wypełnienia. Wytwarza się je z użyciem materiałów światłoutwardzanych bądź chemoutwardzalnych. Świetnie przylegają do zachowanych tkanek, dzięki czemu przy ich opracowywaniu nie ma konieczności usuwania zdrowych tkanek zęba. Ich założenie wymaga zazwyczaj tylko jednej wizyty u stomatologa, a sama plomba bardzo dobrze zgrywa się z kolorem uzębienia. Materiały kompozytowe wzmacniają także struktury zęba i są odporne na zgniatanie. Ich minusem jest jednak dość wysoka ścieralność i mniejsza trwałość niż w przypadku innych wypełnień.
- Glasjonomerowe – to wypełnienia w formie proszku, zawierającego w swoim składzie szkło wapniowo-glinowo-krzemowe, dodatkowo wzbogacone jonami fluoru. Uchodzą za wytrzymałe na zgniatanie, jednak ich odporność na rozciąganie jest stosunkowo niska. Bardzo dobrze przylegają za to do zębiny i są odporne na wilgoć.
- Inlay&Onlay porcelanowe – wypełnienia pozwalające idealnie odtworzyć anatomiczny kształt zębów. Aby je wykonać, uprzednio pobiera się wycisk uzębienia, na podstawie którego następnie w pracowni protetycznej powstaje wypełnienie doskonale dopasowane do rodzaju ubytku. Są tworzone z materiałów takich jak żywica i specjalne cementy, dzięki którym na długo zachowują szczelność i są odporne na ścieranie. Sprawiają, że ząb wygląda naturalnie i nie traci swoich właściwości.
- Inlay&Onlay ze złota – stosuje się je w przypadku bardzo dużych ubytków, ponieważ złoto nie powoduje uczuleń i cechuje się dużą wytrzymałością. Mają działanie bakteriostatyczne i zapobiegają powstawaniu próchnicy. Z uwagi na swój kolor, są stosowane głównie przy okazji wypełniania górnych zębów trzonowych.
Od czego zależy trwałość wypełnienia?
Trwałość wypełnienia jest na dobrą sprawę zależna od trzech rzeczy. Są nimi kolejno:
- Materiał wykonania wypełnienia – za najmniej trwałe uchodzą wypełnienia amalgamatowe i kompozytowe. Zdecydowanie bardziej solidne są plomby porcelanowe, które przy okazji charakteryzują się dużą estetyką i odpornością na ścieranie.
- Sposób założenia plomby – technika „montażu” wypełnienia również ma niebagatelny wpływ na jego trwałość. Zakłada się, że plomba powinna być doskonale połączona z zębem, w przeciwnym razie szybko może nam wypaść. Z uwagi na to, wypełnienia powinno się zakładać pod specjalną osłoną, dzięki której w okolice leczonego miejsca podczas zabiegu nie dostanie się woda ani ślina.
- Styl życia pacjenta – my sami również mamy wpływ na to, jak długo dana plomba nam posłuży. Trwałość wypełnienia jest bowiem zależna od tego, jakie pokarmy przyjmujemy – czy nie są one zbyt twarde bądź lepkie. Niebagatelne znaczenie dla trwałości wypełnienia ma także siła tarcia i zaciskania przez nas zębów.
Co zrobić, gdy wypełnienie nam wypadnie?
Wypadnięcie plomby jest problemem dość powszechnym. Czasem zdarza się ono już po kilku dniach od wizyty w gabinecie stomatologicznym, czasem po kilku latach, a jeśli mamy szczęście, nie zdarza się w ogóle. Tak czy owak, zawsze w przypadku utraty wypełnienia należy niezwłocznie zgłosić się do stomatologa. Lekarz natychmiast zastąpi utraconą plombę nową, dzięki czemu unikniemy przykrych konsekwencji zdrowotnych.
