Diagnostyka obrazowa odgrywa istotną rolę w stomatologii już od lat 30. ubiegłego wieku. Dzięki niej lekarz jest w stanie dokładnie zapoznać się ze stanem jamy ustnej pacjenta i precyzyjnie zaplanować leczenie. Rozwiązania, które diagnostyka obrazowa proponowała dotychczas nie były jednak doskonałe. Tradycyjne zdjęcia RTG nie potrafiły ująć na przykład resorpcji korzenia zębowego, rozwijającego się stanu zapalnego czy tkwiącego w niektórych fragmentach kanału zęba ułamanego narzędzia dentystycznego. Teraz jest już to możliwe. Zapoznaj się z tomografią stomatologiczną CBCT!
Czym charakteryzuje się tomografia stomatologiczna CBCT?
Tomografia CBCT (z angielskiego „Cone Beam Computed Tomography”, czyli tomografia komputerowa wiązki stożkowej) jest wręcz rewolucyjnym rozwiązaniem, jeśli chodzi o diagnostykę obrazową w stomatologii. W jej przypadku nie ma mowy o niedostrzeżeniu przez lekarza wykształcających się w jamie ustnej problemów. Obraz, który rejestruje tomografia, pozwala dostrzec szczegóły anatomicznej budowy zębów o wielkości 75 mikrometrów. Oznacza to, że badanie daje specjaliście możliwość precyzyjnego przyjrzenia się strukturom tkanek kostnych i miękkich pacjenta.
Jak sama nazwa wskazuje, CBCT jest tomografią stożkową. Innymi słowy, emitowana przez urządzenie wiązka promieni Roentgena przyjmuje kształt stożka. Badanie tą metodą trwa bardzo krótko i nie wymaga od pacjenta praktycznie żadnego przygotowania (na badanie nie trzeba nawet przybywać na czczo). Podczas wykonywania przez urządzenie zdjęć, pacjent może stać bądź siedzieć (także na wózku inwalidzkim). W tym czasie wokół jego głowy w zakresie 360 stopni obraca się specjalny moduł, zawierający w sobie element emitujący promienie Roentgena. Wykonane przez urządzenie zdjęcia natychmiast trafiają do komputera, na którym stomatolog ma szansę obejrzeć wszystkie newralgiczne fragmenty badanego obszaru jamy ustnej. Jako że zdjęć jest bardzo dużo i wykonywane są z różnych pozycji, uzyskiwany obraz jest trójwymiarowy i wyraźny.
W jakich dziedzinach stomatologii wykorzystywana jest tomografia CBCT?
Na tomografię CBCT pacjent jest kierowany przez lekarza prowadzącego. Badanie to wykorzystuje się do diagnostyki i planowania leczenia w zakresie:
- Stomatologii zachowawczej i endodoncji – pozwala zobrazować liczbę i ułożenie kanałów zębowych, a także zdiagnozować choroby i zaburzenia stomatologiczne, których nie udało się odkryć za sprawą tradycyjnego badania RTG.
- Chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej – daje możliwość uzyskania informacji, jak poważny jest uraz zęba lub kości, sprawdza się w diagnostyce ubytków kostnych w szczęce oraz żuchwie i stanów zapalnych zatok.
- Ortodoncji – badanie umożliwia wykrycie zębów nadliczbowych i zatrzymanych, wad zgryzu, a także monitorowanie zmian w układzie szczęki podczas leczenia.
- Periodontologii – tomografia pozwala zlokalizować ubytki tkanki kostnej w przyzębiu oraz śledzić postępy leczenia po odtworzeniu bądź nadbudowie tkanki kostnej.
- Protetyce i implantologii – CBCT daje możliwość przeanalizowania struktury kości oraz przebiegu kanałów zębowych i nerwów, co ułatwia zaplanowanie leczenia implantologicznego.
Zalety i wady tomografii CBCT
Tomografia stomatologiczna CBCT pozwala uzyskać znacznie dokładniejszy obraz jamy ustnej pacjenta niż tradycyjne zdjęcia RTG, dzięki czemu lekarze wykorzystują ją do diagnostyki i planowania terapii coraz chętniej. Zalet tego rodzaju badania jest jednak znacznie więcej. W porównaniu do klasycznej tomografii trwa ono niezwykle krótko – jedynie 15-20 sekund. Pacjent podczas badania jest wystawiony na znacznie mniejszą dawkę promieniowania niż klasycznie (przeciętnie jest to dawka około 10 razy mniejsza), a lekarz ma wgląd w szczegóły budowy anatomicznej głowy leczonej osoby praktycznie od razu po wykonaniu badania.
Co do wad tomografii CBTC, warto wspomnieć, że w pewnych warunkach badanie może dostarczać nieprawdziwy obraz. Dzieje się tak, gdy pacjent poruszy się w trakcie badania bądź komputer niewłaściwie przeanalizuje przesłane dane. Pewien mankament badania stanowi również fakt, że jest wykonywane jedynie na podstawie skierowania. Wszystko po to, aby ograniczyć wpływ negatywnego promieniowania na organizm pacjenta.
Pomimo drobnych wad, tomografia CBCT uchodzi za najlepsze obecnie narzędzie diagnostyczne, pozwalające doskonale dobrać metodę leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. Koszt badania zależy od obszaru, który ma zostać poddany obserwacji, jednak udając się do gabinetu stomatologicznego na CBCT należy się liczyć z wydatkiem rzędu około 200 złotych.
