„Ósemki” to trzecie zęby trzonowe u człowieka. Niegdyś służyły nam do rozdrabniania pokarmu, jednak dzisiaj, wraz z ewolucją twarzoczaszki, przestały być przydatne. Nie pojawiają się u wszystkich, jednak u osób, u których się formują, wyrządzają zazwyczaj więcej szkody niż pożytku. Z tego względu stomatolodzy zazwyczaj zalecają usunięcie ósemek. Kiedy najlepiej to zrobić i jakie są szczególne wskazania do ekstrakcji zębów mądrości?
Zabieg ekstrakcji ósemek nie należy do najprzyjemniejszych, dodatkowo czasem wiąże się z pewnymi powikłaniami. Niestety w niektórych sytuacjach, w trosce o zdrowie jamy ustnej, należy się mu poddać. Za prawdziwych szczęściarzy możemy uznać osoby, u których zęby mądrości w ogóle się nie uformowały. Wszyscy pozostali ludzie mają zazwyczaj z nimi tylko kłopoty.
W jakich przypadkach zaleca się ekstrakcję ósemek?
Ósemki pojawiają się w jamie ustnej pomiędzy szesnastym a dwudziestym piątym rokiem życia. U niektórych osób są w ogóle niewidoczne, a tkwią jedynie w dziąśle, ponieważ proces ich wyrzynania się został zatrzymany z powodu braku miejsca w łuku zębowym. Umiejscowiony w dziąśle ząb mądrości utrudnia codzienną higienę jamy ustnej, często stanowiąc siedlisko resztek jedzenia i bakterii.
Najczęstsze przyczyny, z jakich stomatolodzy zalecają usunięcie ósemek, to:
- wyrastanie zębów mądrości pod niewłaściwym kątem, ich nieprawidłowe ułożenie,
- ucisk ósemek na znajdujące się obok trzonowce,
- ucisk ósemek na ułożony prawidłowo po leczeniu ortodontycznym zgryz,
- stłoczenia zębów,
- próchnica spowodowana niewłaściwym ułożeniem ósemek,
- migreny,
- stany zapalne dziąseł wywołane nagromadzaniem się w okolicach ósemek zanieczyszczeń,
- zgorzel miazgi czy torbiel korzeniowa.
Często stomatolodzy zalecają usunięcie ósemek profilaktycznie, zanim pojawią się wszystkie wymienione wyżej kłopoty. Według specjalistów, przetrzymywanie zębów mądrości w jamie ustnej współcześnie nie ma po prostu żadnego sensu, a niesie za sobą niepotrzebne ryzyko.
Kiedy najlepiej poddać się ekstrakcji ósemek?
Proces rozwoju układu kostnego każdego człowieka kończy się w okolicach dwudziestego roku życia. Właśnie wówczas, gdy specjalista dostrzeże uformowane ósemki, najlepiej jest je usunąć. Wszystko dlatego, że zęby mądrości mogą w przyszłości prowadzić do wielu wymienionych wyżej kłopotów, nawet jeśli w chwili obecnej nie wydają się sprawiać problemów. Zwłaszcza w przypadku ósemek zatrzymanych w dziąśle istnieje duże ryzyko, że za kilka lat będą one stanowić źródło infekcji bakteryjnych i zapaleń miazgi.
Aby zabieg ekstrakcji ósemek był dla nas w pełni bezpieczny, przed jego wykonaniem należy:
- wykonać zdjęcie RTG czaszki,
- w przypadku zaleceń, poddać się szczepieniu przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
- w dniu zabiegu powstrzymać się od jedzenia i palenia papierosów,
- tuż przed zabiegiem dokładnie wyszczotkować zęby i przepłukać jamę ustną antyseptycznym płynem.
Ponadto, w przypadku kobiet, zabieg nie jest wskazany dwa dni po miesiączce oraz dwa dni przed miesiączką. Po zabiegu specjaliści zalecają zasięgnięcie kilku dni urlopu od pracy, gdyż dolegliwości związane z operacją mogą przez pewien czas utrudniać normalne funkcjonowanie.
Jak wygląda zabieg ekstrakcji ósemek?
Usuwanie zęba mądrości nie należy do najprzyjemniejszych zabiegów, jednak współczesne metody pozwalają na przeprowadzenie go właściwie bezboleśnie dla pacjenta. Jedyne odczucia, które mogą nam towarzyszyć podczas operacji, to uczucie rozpierania dziąsła oraz nacisku.
Sam zabieg składa się z następujących etapów:
1. Nacięcie dziąsła w okolicy usuwanego zęba, w celu ułatwienia sobie do niego dostępu.
2. Usunięcie blaszki kostnej przy pomocy specjalnego wiertła chirurgicznego.
3. Rozdrobnienie zęba, podzielnie go na fragmenty i usuwanie kolejnych jego kawałków, aż do całkowitej ekstrakcji.
4. Oczyszczenie miejsca operacji (zazwyczaj wykonuje się je przy pomocy ozonu).
5. Zaszycie zoperowanego miejsca (szwy zakłada się na okres siedmiu dni).
Niekiedy przy okazji ekstrakcji ósemki zachodzi też konieczność przeprowadzenia germektomii. Zabieg ten polega na usunięciu zawiązków zęba, czyli elementów, które nie przebiły się przez dziąsło i nie mają w pełni ukształtowanych korzeni. Germektomia pozwala zapobiec ewentualnemu stłoczeniu zębów w przyszłości.
Jak należy postępować po ekstrakcji ósemek?
Aby ograniczyć ryzyko związanych z ekstrakcją ósemek powikłań, kilka dni od zabiegu należy ściśle stosować się do zaleceń stomatologa. Jakie to zalecenia? Najczęściej lekarze rekomendują pacjentom:
- zimne okłady (powinno być obejmowane nimi obolałe miejsce, nakłady najlepiej przygotowywać z lodu),
- kilka godzin po zabiegu ograniczenie jedzenia i picia,
- przez kilka dni po zabiegu wykluczenie picia alkoholu i palenia papierosów,
- unikanie picia kawy i herbaty,
- aż do zagojenia ran, wyeliminowanie z jadłospisu produktów twardych, czyli tych, które trzeba gryźć; zaleca się dietę opartą o pokarmy „papkowate” (zupy, kasza manna, budyń),
- delikatne szczotkowanie jamy ustnej, pomijając obrzęknięte miejsca, płukanie ust tylko wodą,
- w razie silnych dolegliwości, przyjmowanie rekomendowanych przez lekarza środków przeciwbólowych.
Ewentualne powikłania po zabiegu
Każdy zabieg chirurgiczny może wywoływać pewne powikłania, nie inaczej jest też z ekstrakcją ósemek. Najczęściej występujące powikłania to:
- obrzęki i bóle policzków (podczas zabiegu specjalista dość mocno ingeruję w strukturę tkanek wokół zęba, więc podobne dolegliwości są naturalne),
- krwawienia (również wywoływane są przez zaburzenia struktury tkanek, mogą utrzymywać się do kilku dni po zabiegu),
- gorączka (pojawia się na skutek stanu zapalnego tkanek okołoszczękowych),
- zapalenie kości,
- uszkodzenia zębów bądź nerwów w okolicy usuniętego zęba (najczęściej pojawiają się na skutek nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu, ale czasem też z przyczyn naturalnych),
- suchy zębodół (jest wynikiem niedostatecznego ukrwienia tkanek),
- szczękościsk (charakteryzuje się brakiem możliwości częściowego bądź całkowitego rozwarcia jamy ustnej).
Jak pokazuje nasze doświadczenie, większość pacjentów unika zabiegu ekstrakcji ósemek z obawy przed związanym z nim bólem i powikłaniami. Zapewniamy jednak, że współczesne możliwości pozwalają na przeprowadzenie operacji w zasadzie bezboleśnie, a sumienne przestrzeganie zaleceń lekarza prowadzącego znacznie minimalizuje ryzyko wyżej wymienionych powikłań.
