Kamica ślinianki
Kamica ślinianki to nieprzyjemne schorzenie jamy ustnej, wskutek którego podczas tworzenia się śliny w śliniance tworzą się niewielkie kamienie, podobne do tych, które formują się w chorych nerkach. Kamica ślinianki ma kilka odmian, lecz najczęściej występującą jest kamica ślinianki podżuchwowej, występująca w 85% zachorowań. Pozostałe dwie ślinianki, przyuszne i podjęzykowe, padają ofiarą tego schorzenia zauważalnie rzadziej. Choroba ta dotyka na ogół osoby w średnim wieku, po 40 roku życia. Najczęstszymi pacjentami są mężczyźni, którzy chorują na nią dwa razy częściej, niż kobiety.
Co ją powoduje?
Kamica ślinianek jest spowodowana zaburzeniem elektrolitów wewnątrz ślinianki. W wyniku takich komplikacji, ślina staje się bardzo gęsta, co ostatecznie powoduje powstawanie kamienia. Grudki kamienia śliniankowego są niewielkie, przypominające nieco pestkę wiśni. I chociaż coś tak małego nie wydaje się być szkodliwe na pierwszy rzut oka, konsekwencje powstawania kamieni są poważne – ślinianki zostają zatkane, przez co nie możemy wytwarzać śliny.
Nie znamy generalnej przyczyny tej choroby. Kamica ślinianki jest jednak najczęściej spowodowana:
- Zastojem śliny, spowodowanym rozszerzonym lub zwężonym przewodem ślinianki
- Stanami zapalnymi, zwiększeniem stężenia wapnia w ślinie lub zwiększeniem się jej gęstości
- Odwodnieniem
- Zespołem Sjögrena
- Większym stężeniem wapnia w organizmie
- Ciałami obcymi, które utknęły w przewodzie ślinianki
Objawy kamicy ślinianki
Po wystąpieniu choroby, w gruczołach ślinowych pojawia się kamień. Mogą to być pojedyncze grudki, lub kilka, przylgniętych do jednego miejsca. W skład kamienia wchodzą węglany i fosforany wapnia. Najczęściej blokowaną ślinianką jest ta umieszczona pod żuchwą, lecz w niektórych wypadkach może też dojść do zatkania ślinianki przyusznej, podjęzykowej lub małych gruczołów ślinowych.
Co dokładnie robi taki kamień? Ponieważ zatyka on przewód ślinianki, produkowana ślina nie może wydostać się na zewnątrz, co powoduje obrzęk i stan zapalny, a jednocześnie ból. Sprawia to, że praktycznie niemożliwe staje się cieszenie się posiłkami, ponieważ zwiększona produkcja śliny tylko pogorszy objawy. Dlatego też, po zauważeniu u siebie objawów, należy jak najszybciej udać się do lekarza.
Diagnoza i leczenie kamicy ślinianki
Diagnoza kamicy ślinianki odbywa się poprzez wywiad lekarski, badanie palpacyjne oraz wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. W niektórych wypadkach, lekarz może dodatkowo wykonać rezonans magnetyczny lub EKG albo tomografię. Już podczas wstępnego badania łatwo możemy zauważyć, że pacjent cierpi na kamicę – wokół ślinianki widać duży, twardy obrzęk, który jest bolesny dla pacjenta. Jeżeli kamica występuje powtórnie, możemy też zauważyć powiększenie węzłów chłonnych oraz wyciek wydzieliny.
Podczas leczenia, pacjent powinien trzymać się ścisłej diety, bogatej w kwaśne pokarmy, które pobudzą ślinianki do pracy i wypłuczą ewentualny kamień. Jeżeli kamica nie jest zbyt duża, należy pić sporo wody. Ból możemy złagodzić poprzez zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W przypadku zakażenia bakteriami, lekarz przepisze nam odpowiednie antybiotyki.
Jeśli leczenie lekami nie pomaga, co jest niestety bardzo częstym przypadkiem, musimy udać się do otolaryngologa lub chirurga szczękowo-twarzowego. Lekarz nacina przewód i usuwa kamień, co przynosi natychmiastową ulgę. Jeżeli cierpimy jednak na nawroty kamicy lub dotarła ona do miąższu ślinianki, konieczne będzie niestety usunięcie całego gruczołu. Jest to jednak ostateczność, ponieważ nawet większe kamienie można usuwać nieinwazyjnie za pomocą fal ultradźwiękowych, które rozbijają je na małe drobinki, z łatwością wypłukiwane przez ślinę.