Języczek podniebienny pełni szereg ważnych funkcji w naszej jamie ustnej. To on stanowi jedną z ważniejszych barier dla bakterii, za jego sprawą jesteśmy w stanie wyraźnie wymawiać głoski i utrzymywać w obrębie błon śluzowych odpowiednio wilgotne środowisko. Niestety, zdarza się czasem, że języczek jest powiększony, zaczerwieniony bądź zwyczajnie boli. Co zrobić w takim wypadku? Czym charakteryzuje się języczek podniebienny i jakie jeszcze pełni funkcje?
Języczek podniebienny przez wielu błędnie bywa nazywany „gardłowym”; wszystko z uwagi na jego lokalizację. Języczek ma formę stożkowego wyrostka i stanowi część podniebienia znajdującą się bowiem najbliżej gardła. Po łacinie określa się go terminem „uvula”.
Czym jest języczek podniebienny?
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, czym tak naprawdę jest języczek podniebienny i jakie spełnia funkcje. Niektórzy błędnie utożsamiają go z migdałkami, inni sądzą, że jest nam kompletnie nieprzydatny. Tymczasem języczek podniebienny to bardzo ważny narząd, który w codziennym życiu jest wręcz niezbędny.
Jeśli dostalibyśmy zadanie wskazania dokładnej lokalizacji języczka podniebiennego, należałoby powiedzieć, że znajduje się on dokładnie po środku jamy ustnej, pomiędzy fałdami błony śluzowej o kształcie łuków. Część podniebienia miękkiego wraz z języczkiem podniebiennym jest ruchoma, co oznacza, że zmienia położenie w zależności od wykonywanej przez nas czynności – gdy jemy języczek jest ustawiony poziomo, a w stanie spoczynku pionowo.
Zdrowy, nienaruszony języczek podniebienny powinien mieć różowe zabarwienie i stożkowatą, niewielką formę. Na jego budowę składają się tkanka łączna i mięśniowa, które razem tworzą tak zwany mięsień języczka, odpowiedzialny za unoszenie się i skracanie podniebienia miękkiego.
Jakie funkcje pełni języczek podniebienny?
Pomimo swoich niewielkich rozmiarów i niepozornego wyglądu, języczek podniebienny – jak już podkreślono wcześniej – jest bardzo ważnym narządem dla naszego codziennego funkcjonowania. Wśród zadań, jakie wypełnia, możemy wyróżnić:
- dbanie o to, by pożywienie trafiało do przełyku i przewodu pokarmowego, a nie jamy nosowej. W trakcie jedzenia języczek unosi się wraz z podniebieniem, co skutecznie blokuje dostęp do niepożądanych obszarów;
- zapewnianie możliwości swobodnego oddychania;
- zapobieganie chrapaniu i bezdechowi sennemu;
- utrzymywanie odpowiedniej wilgoci w obrębie jamy ustnej i gardła za sprawą dużej produkcji śliny;
- umożliwianie właściwego artykułowania słów;
- chronienie przed wirusami.
Choroby związane z języczkiem podniebiennym
Ze względu na to, jak istotne języczek podniebienny pełni w naszej jamie ustnej funkcje, wszelkie związane z nim choroby mogą być dla nas niezmiernie uciążliwe. Najczęstszą przypadłością jest wydłużenie języczka podniebiennego, które ogranicza dopływ powietrza do dróg oddechowych i tym samym prowadzi do chrapania. Te z kolei może być jedną z przyczyn bezdechu sennego, który nieleczony może skutkować takimi groźnymi schorzeniami jak choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego czy udar mózgu.
Czasem zdarza się również, że nasz języczek podniebienny jest powiększony i zaczerwieniony. Wówczas możemy domniemywać, że ma to związek z wykształcającymi się infekcjami pokroju przeziębienia czy anginy. Zalegające w jamie ustnej bakterie bardzo chętnie atakują bowiem języczek, prowadząc do obrzęków, które są łatwe do dostrzeżenia (teraz już wiesz, dlaczego gdy byłeś dzieckiem lekarz tak często zaglądał ci to gardła!). Zaczerwienienie języczka podniebiennego nie musi się jednak wiązać wyłącznie z chorobami wirusowymi, ale może też być konsekwencją wymiotów, choroby refluksowej oraz spożywania alkoholu.
Spotkać możemy się także z przekrwionym, czerwonym i spuchniętym języczkiem podniebiennym. Tego typu wygląd będzie świadczył najpewniej o problemach alergicznych. Wprawdzie łagodne stany alergiczne nie są groźne, jednak należy mieć na uwadze fakt, że w przypadku silnych stanów zagrożone może być nawet nasze życie – języczek bardzo szybko bowiem „puchnie”, co może prowadzić do zablokowania dróg oddechowych i uduszenia. Właśnie dlatego tak istotne jest, by alergicy zawsze posiadali przy sobie adrenalinę.
Leczenie chorób języczka podniebiennego
Leczenie chorób związanych z języczkiem podniebiennym jest oczywiście uzależnione od ich przyczyn. W przypadku przerostu języczka podniebiennego, który prowadzi do chrapania, zaleca się wykonanie zabiegu chirurgicznego polegającego na jego skróceniu. Tego typu zabiegi są wykonywane w znieczuleniu (miejscowym bądź ogólnym) i refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Problem z powiększonym i zaczerwienionym języczkiem podniebiennym powinien zniknąć wraz z pozbyciem się przez nas infekcji, która do niego doprowadziła. Aby wyeliminować przeziębienie czy anginę najprościej jest udać się do swojego lekarza rodzinnego bądź do laryngologa – każdy z tych specjalistów powinien przepisać nam medykamenty, które pomogą szybko pozbyć się kłopotów zdrowotnych.
Jeśli natomiast na skutek alergii zmagamy się z przekrwionym i spuchniętym języczkiem podniebiennym, zaleca się wizytę u alergologa, który pomoże nam opanować objawy alergii.
