Przez ostatnie lata druk 3D całkowicie zrewolucjonizował rynek stomatologiczny. Drukowanie nie odbywa się tylko w laboratoriach, ale też w gabinetach dentystycznych. Technologia ta zapewnia największą precyzję wykonania, co ma znaczenie szczególnie w protetyce i ortodoncji. Mimo że druk 3D wciąż jest nowością, już teraz mówi się o nieograniczonych możliwościach drukarek. Jakie zastosowanie w stomatologii ma druk 3D?
Czym jest druk 3D?
Polega on na produkcji trójwymiarowych obiektów na podstawie modelu komputerowego poprzez nakładanie budulca warstwa po warstwie i jego selektywne spajanie. Technika ta została wymyślona w 1984 roku przez Charlesa Hulla. Początkowo opierała się na utwardzaniu żywicy przez wiązkę laserową, co doprowadzało do stworzenia obiektu przestrzennego. Nazwano ją technologią stereolitograficzną lub inaczej przyrostową. Druk 3D odbywa się
w urządzeniach, które nazywamy drukarkami. Wyglądem przypominają one nieco maszyny skanujące bądź kserokopiarki.
Wkrótce opracowano inne techniki druku, różniące się choćby wykorzystanym materiałem, formą i metodą spajania. W roku 1993 naukowcy z uniwersytetu w Massachusetts stworzyli technikę druku z proszku gipsowego i nazwali ją metodą druku 3D. Wyróżniamy wiele rodzajów tej technologii, spośród których możemy wymienić: druk w pełnym kolorze z proszku gipsowego, druk z tworzyw sztucznych w proszku, druk z metali w proszku czy druk z folii lub papieru.
Proces druku składa się z trzech etapów: modelowania, drukowania i wykończenia. Technologia druku 3D wykorzystywana jest dziś w wielu różnych dziedzinach życia. Znajdziesz ją w budownictwie, gdzie drukowane są ściany, drzwi i podłogi, w motoryzacji, która oferuje drukowanie części zamiennych i narzędzi, ale także w lotnictwie (dysze do silników lotniczych), okulistyce (trójwymiarowe modele oprawek), jubilerstwie (druk elementów ze złota i srebra) czy w ogólnie pojętej medycynie (protezy stawu biodrowego, aparaty słuchowe). Swoją popularność druk 3D zawdzięcza możliwości wytwarzania przedmiotów skomplikowanych geometrycznie, zachowując przy tym precyzję i jakość wykonania.
Aparaty ortodontyczne
Technologia druku 3D bardzo często ma swoje zastosowanie w ortodoncji. Najczęściej drukowanymi elementami są przezroczyste aparaty ortodontyczne (nakładkowe) i ochraniacze na noc, ponieważ ich wydrukowanie jest stosunkowo łatwe. Przed procesem druku należy zeskanować zęby pacjenta, aby wygenerować trójwymiarowy model, który będzie idealnie pasował do jamy ustnej. W tym przypadku zaletą jest nie tylko szybkość druku, ale także precyzja wykonania. Aparaty nakładkowe i ochraniacze drukuje się na dwa sposoby. Pierwszy polega na wydrukowaniu modelu zębów pacjenta i uformowaniu na nim alignera za pomocą próżni, a drugi – na użyciu modelu zębów do modelowania alignera, który zostanie wydrukowany.
Protezy
Zaprojektowanie zwykłej protezy zajmuje zwykle kilka dni lub nawet kilka tygodni, podczas gdy wydrukowanie jej za pomocą technologii 3D to tylko kilka godzin. Cały proces obejmuje skanowanie, projektowanie, drukowanie, mycie, utwardzanie i polerowanie. W tym przypadku zarówno podstawę, jak i zęby, drukuje się osobno, a następnie łączy się poprzez usunięcie podkładki z podstawy i przymocowanie zębów. Elementy do protez, podobnie jak inne urządzenia wydrukowane metodą 3D, są stworzone z materiałów biokompatybilnych. Co to oznacza? Biokompatybilność polega na prawidłowym działaniu w organizmie bez ryzyka wchodzenia w toksyczne reakcje i bez wpływu na układ odpornościowy.
Korony
Standardowy proces tworzenia korony zęba jest czasochłonny i bardzo kosztowny. Dzięki drukowi 3D możemy go skrócić i uprościć. Zadaniem lekarza jest zeskanowanie uszkodzonego zęba i użycie odpowiedniego oprogramowania do stworzenia modelu korony. Można zrobić to w gabinecie dentystycznym, który jest wyposażony w odpowiednią drukarkę. Proces ten zajmuje nawet mniej niż 30 minut. Można zastosować w nim specjalną żywicę lub wyciąć koronę z porcelany. Warto dodać, że korony i mosty to spora część rynku stomatologicznego druku 3D.
Modele dentystyczne
Precyzja dentystycznych drukarek 3D pozwoli na wydrukowanie i dopasowanie elementów już za pierwszym razem. Wystarczy zeskanować jamę ustną pacjenta, następnie wydrukować model jego zębów i przekonać się, czy korona lub implant będą pasowały do konkretnego miejsca. Modeli dentystycznych nie umieszcza się w ustach pacjenta, więc zastosowanie w tym przypadku specjalnej technologii lub użycie żywicy nie będzie konieczne.
Podsumowanie
Technologia druku 3D zapewnia precyzyjne wykonanie modeli dentystycznych lub innych elementów z dbałością o każdy szczegół, a to za sprawą możliwości skanowania jamy ustnej. Możliwe jest również wyprodukowanie szablonów chirurgicznych, czyli modeli podobnych do alignera, ale ze specjalnymi otworami w miejscach, gdzie będzie potrzebna ingerencja chirurga. Taka praktyka zapewnia bezpieczeństwo podczas operacji oraz jeszcze większą precyzję.
Urządzenia, które wykorzystują technologię druku przestrzennego, mogą także wytwarzać: uzupełnienia protetyczne, szyny, aparaty retencyjne, łączniki implantologiczne, modele koronowo-mostowe i wiele innych. Ich trwałość oraz komfort użytkowania zostały potwierdzone wieloma badaniami oraz opiniami.
