Opryszczka jamy ustnej
Opryszczka jamy ustnej – nieprzyjemne schorzenie, dotykające najczęściej dzieci w wieku od 1 do 5 lat. Jest to forma stanu zapalnego, który może objąć nie tylko jamę ustną, ale też dziąsła i gardło. Co gorsza, nieleczona opryszczka może doprowadzić do rozwinięcia się kolejnych powikłań, których chyba każdy rodzic wolałby dziecku oszczędzić. A ponieważ przy maluchach zawsze jest więcej pracy w przypadku choroby, dobrze jest zawczasu wiedzieć, jak poradzić sobie z tym schorzeniem.
Przyczyny opryszczki
Głównym winowajcą jest tu wirus opryszczki zwykłej typu 1. Jest on bardzo zaraźliwy, przenosząc się śliną właściciela lub poprzez przedmioty, na których się znajduje. I chociaż może on zakazić każdego, przeważnie dotyka on dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat.
Istotną informacją jest tu też to, że opryszczka jamy ustnej bardzo często jest pierwotnym zakażeniem wirusem HSV (Herpes simplex), z którym pacjent styka się już w najmłodszych latach.
Do zarażenia noworodka może dojść także podczas porodu.
Opryszczka u dzieci i niemowląt
Opryszczka jamy ustnej o charakterze pierwotnym występuje wtedy, kiedy do zarażenia zachodzi po raz pierwszy. Niestety zakażenie może mieć także charakter nawrotowy. Pierwszy rodzaj zakażenia możemy spotkać u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat, jeśli nie otrzymały przeciwciał od matki. Błona śluzowa czy uszkodzona skóra są doskonałymi miejscami, przez które do organizmu wnika wirus. Po tym jak rozmnoży się on na większą liczbę cząsteczek, dochodzi do wiremii (obecności wirusa we krwi).
Potem wirus dociera do długich wypustek nerwów czuciowych (aksonów). Stają się one dla niego doskonałą drogą prowadzącą do zwojów nerwowych (miejsc, gdzie znajdują się ciała komórek nerwowych). Kiedy wirus dotrze do zwoju trójdzielnego, należącego do V zwoju czaszkowego, który odpowiada miedzy innymi za czuciowe unerwienie twarzy, zostaje w nim aż do końca życia zarażonego.
Kiedy odporność organizmu jest obniżona może dojść do infekcji nawrotowej. Sprzyja temu stres, miesiączka u kobiet, silne nasłonecznienie, przegrzanie lub oziębienie ciała, gorączka, a także niedożywienie. Objawy najczęściej można zauważyć na wargach. Tym, co jest charakterystyczne zarówno dla infekcji pierwotnej, jak i nawrotowej jest osutka pęcherzykowa.
Objawy opryszczki
Na objawy nie trzeba czekać długo – pojawiają się one już po 3-6 dniach od zakażenia wirusem. Człowiek traci wówczas apetyt, pojawia się bardzo mocna gorączka (do 40 stopni), bóle mięśni oraz ogólne pogorszenie samopoczucia.
W jamie ustnej i jej okolicach również zauważymy objawy zakażenia. Błona śluzowa staje się obrzmiała, zaś na dziąsłach, języku, błonie śluzowej policzków oraz łukach podniebiennych znajdziemy opryszczkę. Jest ona gęsta, bolesna i pęka z czasem, pozostawiając po sobie owrzodzenia pokryte białym nalotem, wokół których tkanki stają się zaczerwienione. Opryszczka goi się sama, nie pozostawia blizn. Czasem wykwity mogą się nawet pojawić na ustach i przy nosie.
Dziecko będzie się też ślinić mocniej niż zwykle, zaś jego oddech stanie się nieprzyjemny, przypominający zgniliznę. Nieleczona, opryszczka może nawet zainfekować oczy, doprowadzając do utraty wzroku. Z tego powodu należy zwracać szczególną uwagę na to, czy przy opryszczce nie pojawia się także łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, nadwrażliwość na światło. Jeśli mamy podejrzenie, że mogło dojść do zainfekowania oka, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Diagnoza i leczenie
Za sprawą diagnozy, lekarz jest w stanie ustalić, czy za opryszczka stoi zakażenie wirusowe, czy tez może inna choroba, na przykład aftoza nawrotowa. Co dwa tygodnie wykonuje się też badania krwi, w celu ustalenia poziomu zakażenia HSV. Przeprowadzany jest też test Tzancka oraz badania immunofluorescencyjne HSV.
Leczenie zapalenia opryszczkowego odbywa się poprzez stosowanie doustnych leków, które nie zwalczają przyczyny, lecz skracają czas trwania choroby i łagodzą jej objawy. Sam wirus jest bowiem, jak już wspomnieliśmy, nieusuwalny i na zawsze już pozostanie w naszym ciele, budząc się ponownie w momencie, gdy nasz organizm zostanie osłabiony, na przykład przez stres lub przeziębienie. Na objawy bólowe można zastosować paracetamol i ibuprofen. Nie wolno natomiast podawać aspiryny, gdyż można w ten sposób doprowadzić do powstania zespołu Reye’a.
Podczas leczenia, należy trzymać się płynnej, papkowatej diety. Przydatne okażą się budynie, kisiele, tłuczone ziemniaki galaretki i lody. Unikajmy napojów gazowanych, a także potraw kwaśnych i ostro przyprawionych. A ponieważ dziecko może odmawiać nie tylko jedzenia, ale także picia, konieczne może być dożylne podawanie płynów, w celu uniknięcia odwodnienia.
Warto zadbać także o to, by dziecko miało zapewnioną odpowiednią ilość snu i odpoczynku. Jak wiemy, są one najlepszym lekarstwem.
Czas trwania
Ostre objawy opryszczki męczą przez około 5-7 dni. Całkowicie ustępują po upływie 2 tygodni. Jeśli zaś chodzi o ślinę, to wirus jest wydalany jest z nią przez około 3 tygodnie.
By nikogo nie zarazić należy dbać o zachowanie odpowiedniej higieny, a także unikać pocałunków, używać osobnych sztućców, kubków i talerzy niż inne osoby w naszym otoczeniu.
Jeśli opryszczka wystąpiła u naszego dziecka, powinniśmy zadbać o to, by dokładnie czyścić zabawki. Nie można też pozwalać naszym pociechom bawić się zabawkami innych dzieci, by ich nie zarazić.
Zasady te obowiązują zarówno w przypadku chorób o charakterze pierwotnym, jak i nawrotowym.
