Dolegliwości ze strony jamy ustnej potrafią być bardzo nieprzyjemne. Najczęstsze z nich to uszkodzenia zębów, afty czy też rany powstałe wskutek działania czynników mechanicznych na błonach śluzowych i wargach.
Według dr Susan Calderbank, adiunkta na Wydziale Medycyny Jamy Ustnej na Uniwersytecie w Pittsburgu, aby być zawsze przygotowanym na takie niespodziewane zdarzenia, wystarczy skompletować zestaw pierwszej pomocy stomatologicznej oraz poznać podstawowe procedury postępowania w sytuacjach, powstałych wskutek uszkodzenia jamy ustnej.
Skompletowana apteczka ma za zadanie być źródłem doraźnej pomocy w przypadku urazów zębów, dziąseł, zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Można z niej korzystać w przypadku niewielkich podrażnień, bądź pomocniczo – do czasu wizyty u specjalisty.
Co powinno znaleźć się w apteczce pierwszej pomocy dentystycznej?
Według dr Calderbank, taka apteczka powinna zawierać głównie: nić dentystyczną, waciki, patyczki higieniczne, lusterko dentystyczne, gazę, pęsetę, szczoteczkę do zębów, myjkę, butelkę wody, parafinę bądź wosk dentystyczny, wodę utlenioną, aspirynę, jednorazowe okłady chłodzące, sól oraz rękawiczki medyczne. Są to produkty, które zebrane w jednym miejscu umożliwią szybką pomoc w przypadku uszkodzeń powstałych w jamie ustnej.
Jak należy postępować w przypadku uszkodzeń zaistniałych w jamie ustnej?
Ból zęba: pierwszym krokiem powinno być przepłukanie ust letnią wodą, które pozwoli na usunięcie resztek pokarmowych. Następnie należy oczyścić przestrzenie międzyzębowe przy pomocy nici dentystycznej bądź szczoteczki międzyzębowej. W przypadku wystąpienia obrzęku, można przyłożyć zimny okład w cyklu 20 minut okładu na 20 minut przerwy. Ból doraźnie złagodzi aspiryna, nie należy jednak sięgać do babcinych sposobów rozgniatania jej i umieszczania na dziąśle – takie zachowanie może spowodować oparzenie. Pamiętaj, że zęby nie bolą bez powodu i każda nieprzyjemna sytuacja wymaga konsultacji stomatologicznej!
Jedzenie zaklinowane między zębami: najprostszym sposobem na usunięcie resztek pokarmowych jest użycie nici dentystycznej bądź szczoteczki międzyzębowej. Nie należy korzystać z ostro zakończonych narzędzi (takich jak igły, wykałaczki, pęsety), ponieważ można uszkodzić ząb. Następnie intensywnie przepłucz jamę ustną wodą. Jeżeli mimo zastosowania się do powyższych zasad nie udało Ci się usunąć resztek pokarmowych, skorzystaj z pomocy dentysty.
Afty: to ubytki w błonie śluzowej, przybierające postać wrzodziejących ran. Pojawiają się na wargach, dziąsłach, języku, podniebieniu miękkim czy po wewnętrznej stronie policzków, pojedynczo lub po kilka na raz. W procesie gojenia aft pomóc może płukanie jamy ustnej wywarem z szałwii czy rumianku, bądź roztworem wody utlenionej w proporcji jednej łyżki wody utlenionej na szklankę (koniecznie przegotowanej) wody.
Wybity ząb: to uszkodzenie wymaga natychmiastowej pomocy dentysty. Zaleca się, by zachować wybity ząb (bezpiecznym sposobem na jego przechowanie jest włożenie go do pojemnika z mlekiem, solą fizjologiczną, osoloną wodą bądź śliną). Jeżeli wybity został ząb stały, po przepłukaniu go, należy ostrożnie i w sterylnych rękawiczkach włożyć go na miejsce, nie dotykając korzenia. Najlepsze rezultaty występują, jeśli dentysta umieści ząb na swoim miejscu w ciągu trzydziestu minut. Szanse skutecznej reimplantacji są mało prawdopodobne po upływie dwóch godzin od czasu wybicia zęba.
Złamany ząb: pierwszym krokiem postępowania w przypadku tego zdarzenia powinno być delikatne oczyszczenie zranionego miejsca antyseptycznym płynem do płukania jamy ustnej. Gdy skutkiem złamania zęba jest powstanie ostrej krawędzi, można zabezpieczyć ją woskiem dentystycznym. W zmniejszeniu bólu i obrzęku pomocny będzie zimny okład. Złamanie zęba wymaga niezwłocznej wizyty u dentysty. Jeżeli udało Ci się znaleźć odłamane fragmenty, zabierz je ze sobą.
Przygryzienie wargi lub języka: w tym wypadku, postępowanie powinno być podobne, jak przy każdym krwawieniu – należy uciskać zranione miejsce sterylną gazą przez okres piętnastu do dwudziestu minut. Można przepłukać usta antyseptycznym płynem. Obrzęk i ból dobrze złagodzi zimny kompres. Jeżeli krwawienie jest intensywne i nie ustaje wraz z upływem czasu – należy udać się do szpitala.
Powyższy zbiór zasad stanowi doskonałe źródło podstawowej wiedzy na temat uszkodzeń najczęściej mających miejsce w jamie ustnej. Ich przyswojenie pozwoli na szybką i przytomną reakcję po powstaniu urazu.
