Rozszczep wargi
Rozszczep wargi to wrodzona wada rozwojowa, która spowodowana jest nieprawidłowym zespoleniem lub brakiem połączenia między częściami formującymi wargę. Do powstania rozszczepu wargi dochodzi w trakcie rozwoju płodowego, czyli między czwartym a siódmym tygodniem ciąży. Rozszczep wargi może być jednostronny, częściowy lub całkowity, mianowicie szczelina rozchodzi się od wargi aż do nosa. Może być także rozszczep obustronny, który zajmuje obie wargi. Zaliczane jest ono do dziesięciu najczęściej występujących wad wrodzonych. W Polsce w każdego roku na świat przychodzi około 800 noworodków posiadających rozszczep wargi lub podniebienia.
Dlaczego tak się dzieje?
Nie można wyróżnić jednej konkretnej przyczyny powstania zajęczej wargi. Przypuszcza się, że do rozwoju zajęczej wargi przyczyniają się czynniki genetyczne oraz czynniki środowiskowe do których można zaliczyć: niedobór witamin np.: kwasu foliowego lub ich nadmiar np.: witamina A, nadużywanie używek w czasie ciąży, promieniowanie jonizujące a także przechodzenie chorób wirusowych lub bakteryjnych we wczesnym etapie ciąży do 12 tygodnia. Zdarza się, że zajęcza warga występuje w zespołowych wadach genetycznych takich jak: zespół Pataua czy zespół Edwardsa.
Rozszczep wargi u dziecka
Zajęcza warga to złożone schorzenie, które wymaga leczenia wieloetapowego i może trwać kilka lat. Najwcześniej można wykonać pierwszą operację rozszczepu wargi już w 3 miesiącu życia dziecka. Podczas operacji skóra zostaje zaszyta. Jednak za nim do tego dojdzie trzeba odwiedzić kilku lekarzy specjalistów oceniających stan zdrowia dziecka. Pierwszym z nich jest lekarz foniatra, a pierwsza konsultacja powinna się odbyć przed zaplanowaną operacją. Lekarz ocenia sprawność aparatu artykulacyjnego, w tym odległość podniebienia miękkiego od tylnej ściany jamy gardła oraz stopień nosowania. Ocenie podlega również słuch, płynność mowy i proces emisji głosu.
Przed przeprowadzeniem operacji powinna się również odbyć wizyta u logopedy. Dziecko wymaga przebadania pod kątem wrażliwości twarzy na różne bodźce oraz budowy narządów mowy. Leczenie logopedyczne na dalszym etapie polega na ćwiczeniach usprawniających mięśnie wargi i ćwiczeniach oddechowych oraz artykulacyjnych. Ponadto z dzieckiem wykonuje się ćwiczenia czynności przyjmowania treści pokarmowych i zrozumiałości mowy, koordynacji oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnej. Następnie ortodonta na bieżąco ocenia rozwój szczęki i kontroluje stan jego uzębienia. Na dalszych etapach możliwe jest leczenie ewentualnie powstałej wady zgryzu.
Wsparcie
W przypadku wady rozszczepu wargi zostaje zniekształcona twarz, stąd pojawia się lęk i obawy związane z wymową i wyglądem dziecka. Wieloetapowe i długotrwałe leczenie sprawia, że rodzice są w ciągłym stresie. Dlatego bardzo istotna jest kompleksowa opieka od samego początku zmagania się z chorobą. W Internecie jest co raz więcej informacji o przebiegu leczenia, a na forach mamy oraz ojcowie dzieci dodają sobie wzajemnie otuchy.