Ubytki klinowe – czym są i jak je leczyć?
Ubytkom klinowym często towarzyszą recesje dziąseł i obniżenia korzeni, a więc pozostawienie ich samych sobie może mieć dla nas wiele przykrych konsekwencji zdrowotnych. Jak leczyć ubytki klinowe, oraz jak zapobiegać ich powstawaniu?
Ubytki klinowe – ogólna charakterystyka
Co to ubytki klinowe pokrótce nakreśliliśmy już sobie na wstępie, jednak warto by było zapoznać się z nimi nieco bliżej. Ze względu na swój wygląd, często bywają one mylone z próchnicą, jednak większość ubytków klinowych wcale nie ma pochodzenia próchnicowego. Tego typu, często występujące ubytki to zwłaszcza atrycja, erozja i abrazja. Każdy z nich wymaga natychmiastowej reakcji lekarza, ponieważ pozostawiony sam sobie może skutkować zapaleniem miazgi i w efekcie koniecznością leczenia kanałowego.
Wspomnieliśmy już również wyżej, że ubytki klinowe pojawiają się na granicy korony i korzeni zęba i mają postać dołków bądź zagłębień z brązową lub żółtą zębiną. Ich nazwa wywodzi się od kształtu – jest on owalny i może przypominać klin, dlatego też mówimy o ubytkach „klinowych”. Zazwyczaj z ubytkami klinowymi wiążą się takie dolegliwości jak recesje dziąseł i obnażenia zębiny, a także silna nadwrażliwość zębowa.
Szacuje się, że z ubytkami klinowymi boryka się nawet do 40% populacji. Niegdyś ubytki klinowe były nazywane ubytkami abrazyjnymi.
Przyczyny występowania ubytków klinowych
Do powstania ubytków klinowych dochodzi najczęściej na skutek niewłaściwego szczotkowania zębów. Użytkownicy zamiast myjąc uzębienie ruchami wymiatającymi, intensywnie szorują zęby, w ten sposób ścierając szkliwo znajdujące się na granicy korony i korzenia zęba. Te pęka i prowadzi tym samym do wykształcenia się ubytku. Istotny wpływ na formowanie się ubytków klinowych ma także stosowanie podczas codziennego mycia szczoteczek o zbyt twardym włosiu, a także korzystanie z past do zębów o za wysokim współczynniku ścieralności.
Poprzez zbyt intensywne korzystanie ze szczoteczek do ubytków zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż kobiet, gdyż to oni przykładają do codziennego szczotkowania większą siłę. Przydziąsłowe ubytki nad wyraz często występują także u osób starszych, których szkliwo jest wyjątkowo delikatne.
Kolejna istotna przyczyna powstawania ubytków klinowych to bruksizm, czyli mimowolne zgrzytanie zębami. Najczęściej dochodzi do niego w nocy, gdy śpimy, ale u niektórych nawykowe ściskanie się szczęk występuje również w dzień. Wśród źródeł bruksizmu upatruje się głównie stresu i wad zgryzu.
Inne przyczyny pojawiania się ubytków klinowych to złe nawyki, takie jak obgryzanie paznokci, gryzienie ołówków, czy używanie zębów jako otwieracza. Wszystkie te czynniki doprowadzają do niekorzystnego rozłożenia sił działających na tkanki zęba i w konsekwencji abrazji.
Ubytki klinowe – jak leczyć?
Leczenie ubytków klinowych odbywa się w profesjonalnym gabinecie stomatologicznym i sprowadza się do odbudowania utraconych na skutek abrazji tkanek. Aby to zrobić, lekarz najpierw odizolowuje newralgiczny ząb od śliny przy pomocy koferdamu, a następnie opracowuje go przy pomocy specjalnego wiertła. Ostatnia faza to założenie na ubytek wypełnienia, najczęściej kompozytowego. Porządnie założone na ubytki klinowe wypełnienie powinno charakteryzować się trwałością, bezwonnością, oraz bezinwazyjnością. Dzięki niemu wszelkie objawy powstania ubytku, typu nadwrażliwości, powinny ustąpić.
Ceny leczenia i wypełniania ubytków klinowych nie różnią się od cen opracowywania ubytków próchnicowych. Obejmują badanie stomatologiczne, preparację, oraz samo wypełnienie, i mogą być różne w zależności od materiału, jakiego stomatolog użyje do założenia wypełnienia, doświadczenia i renomy lekarza prowadzącego, oraz stopnia zaawansowania stanu chorobowego.
Jak zapobiegać powstawaniu ubytków klinowych?
Zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć, więc warto by było na koniec zastanowić się, w jaki sposób możemy uniknąć powstania ubytków klinowych.
Pierwsza rzecz to dobranie do codziennej pielęgnacji jamy ustnej odpowiedniej szczoteczki. Poprzez słowo „odpowiednia” rozumiemy szczoteczkę o włosiu dopasowanym do naszych indywidualnych predyspozycji; ze szczotek o włóknach twardych powinni korzystać wyłącznie użytkownicy mający zdrowe zęby i dziąsła, oraz ci, którzy znają właściwą technikę szczotkowania. Jeśli mamy problem z umiejętnym posługiwaniem się szczoteczką, bądź cierpimy na schorzenia jamy ustnej, powinniśmy wybrać szczoteczkę o włosiu miękkim. W przypadku jakichkolwiek problemów z doborem odpowiedniej szczoteczki warto skonsultować tę sprawę ze stomatologiem.
Osoby, które cierpią na bruksizm, powinny niezwłocznie udać się na wizytę do gabinetu stomatologicznego, aby zidentyfikować źródło problemu i go wyeliminować. Specjalista z pewnością przeprowadzi z nami wywiad, który pomoże mu nakreślić dlaczego zgrzytamy zębami, i z dużą dozą prawdopodobieństwa z pomocą technika wykona dla nas specjalną szynę relaksacyjną, którą będziemy musieli nosić nocą.
Oczywiście, chcąc uniknąć ubytków klinowych, należy również wyplenić złe nawyki. Świadomość, że gryzienie ołówków, obgryzanie paznokci, czy też otwieranie zębami butelek może zniszczyć nasze szkliwo, powinna wzmóc w tym aspekcie naszą samodyscyplinę.
